Алексеев Максим Афанасьевич ыам ыйын 23 күнүгэр 1935 с. Хара бөһүөлэгин холкуостаах ыалга төрөөбүтэ. Оҕо сааһа сэрии кэмигэр түбэспитэ. Ол кэминээҕи оҕолор курдук Сталин аатынан холкуоска үлэлээбитэ. Бурдук ыраастыыр массыынаҕа илиитин эчэтэн, уҥа илиитинэн кыайан туттубат буолан хаалбыта. Ол да буоллар онтон тутуллубакка тэҥ саастыылаахтарыттан хаалсыбакка сылдьара. Кыра эрдэҕиттэн умсугуйан туран бултуурун ордороро.
1943 с. Майа оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. Кылаастарын оҕолоро хара маҥнайгыттан иллээх баҕайылар этэ. Хойукка дылы бэйэ-бэйэлэрин кытта сибээстэрин быспакка улааппыттара. Ф.Г.Охлопков, В.П.Васильев, С.Д. Егоров, М.Г.Капитонов буолан 1954 с. дылы бииргэ үөрэммиттэрэ.
Оскуоланы бүтэрэн баран, аҕата ыалдьар буолан ийэтигэр күүс-көмө буола хаалбыта. Сталин аатынан холкуоска сүөһү көрүүтүгэр, бурдук хомууругар үлэлээбитэ. 1957 с. Чурапчыга зверовод идэтигэр анал путевканан үөрэнэ барбыта. Үөрэҕин бүтэрээттэ, ол сыл Сталин аатынан холкуоска саҥа арыллаары сылдьар кыыл иитэр ферматыгар үлэлии киирбитэ. Фермаҕа Бессонов бырайыагынан Саха сирин усулуобуйатыгар норканы иитэн боруобалааһын үлэтэ барыахтааҕа. Норканы таһынан кырамахтаах хара саһылы иитии тэҥҥэ барбыта.
1958 с. Попова Мария Филипповналыын ыал буолан, комсомольскай путевканан Гагановскай ыҥырыынан кыыл иитиитигэр барбыттара. Эмис Күөл алааһын үрдүгэр анал ферма тэриллэн, хаста ыал онно көһөн барбыта.
Максим Афанасьевич кыыл ферматыгар кэтээн көрөр уонна ааҕар-суоттуур үлэтин ыытара. Кыыл хайдах кыстыырын чинчийэр үлэтин кини ыытара. Ону бары өттүттэн ырытан, бэйэтин көрүүтүн, санааларын түмэн туттарара. Кини көрүүтүнэн кырамахтаах хара саһылы көрүү дөбөнө, биһиги тыйыс усулуобуйабытыгар табыллара көстүбүтэ. Онтон норканы иитии себестоимаһа үрдүгэ дакаастаммыта. 1962 с. норканы иитии табыгаһа суоҕунан тохтотуллубута, онтон саһылы өссө хаста сыл туппуттара.
Максим Афанасьевич кыыл ферматыгар кэтээн көрөр уонна ааҕар- суоттуур үлэтин сэргээн, 1963 с. Дьокуускайдааҕы финансовай техникумҥа үөрэххэ киирбитэ. Бүтэрэн баран Майа5а бастаан госбаҥҥа, онтон бытовой комбинакка экономиһынан, оройуоннаа5ы военай комиссариатка АХЧ начальнигынан, сбербаҥҥа ревизор-экономиһынан үлэлээбитэ. Үлэтигэр эппиэтинэстээх сыһыанынан, бэриллибит үлэтин толору ситэрэ-хоторон оҥорорунан биллэрэ.
Бытовой комбинакка үлэлиир кэмигэр нэһилиэнньэҕэ араас өҥөнү оҥорууга элбэх сыратын биэрбитэ. Комбинат дириэктэринээн Татаринов Федор Михайловичтыын дьоннор олорор сирдэриттэн тутулуга суох көмүс, чаһы оҥорор, бэргэһэ, бытовой техниканы өрүмүөннүүр, химчистка өҥөлөрүнэн толору туһаналларыгар кыах тэрийбиттэрэ. Коммунальнай өҥөнү оҥорууга сатабыллаахтык ылсыһан үлэлээбиттэрэ. Хас да мас кэрдэр биригээдэни тэрийэн, улуус үрдүнэн бу өҥө бэрт тэрээһиннээхтик барбыта. Максим Афанасьевич хоту улуустарга командировкаҕа баран тыс, түүлээх атыылаһан кэлэрэ. Бытовой комбинат кини үлэлиир кэмигэр нэһилиэнньэҕэ оҥорор өҥөтө араас уонна элбэх, улууска биир улахан уонна кыахтаах тэрилтэлэртэн биирдэстэрэ этэ. Маны барытын тэрийии уонна сайыннарыы элбэх үлэтэн тахсара.
Максим Афанасьевич бытовой комбинакка хас да сыл профком бэрэсэдээтэлэ этэ. Субботниктары, дьон олорор, үлэлиир усулуобуйаларын, үлэһиттэр сынньалаҥнарын тэрийии, доруобуйаларын бөҕөргөтүү – бу профком үлэтин кини төһө да бэйэтин үлэтэ элбэх да буоллар кыһаллан туран оҥороро.
Сбербаҥҥа үлэлиир кэмигэр нэһилиэктэргэ филиаллары аһарга элбэх сыратын биэрбитэ. Улуус кииниттэн тэйиччи сытар нэһилиэктэргэ сбербаан филиалын арыйыы үгүс элбэх сүүрүү-көтүү, кэпсэтии, туруорсуу түмүгэ буолара. Сэбиэдиссэйиниин Васильев Федор Петровичтыын бииргэ ити боппуруоһу туруорсан, Мэҥэ-Хаҥалас саамай элбэх филиаллардаах улуус буоларын ситиспиттэрэ. Максим Афанасьевич бэйэтэ анал дьиэ-уот буларга, сөптөөх каадырдары таларга, олору анал куурустарга ыытан үөрэттэрэргэ элбх сыратын уурбута.
Максим Афанасьевич үлэтэ төһө да кэлиилээх-барыылаах буоллар, дьиэтин тутан олорооччунан кини буолара. Муус, мас үлэтин оҕолорун тэҥҥэ илдьэ сылдьан дьаһайара. Таҥас сууйан, ас астаан абырыыра. Иллэҥ кэм булла да илиититтэн кинигэни ыһыктыбат этэ. Бу дьарыгын оҕолоругар иҥэрбитэ. Биир сөбүлүүр дьарыгынан бултааһын буолара. Тапталлаах Айалааҕар бириэмэлээх буолла да, билисибиэтинэн бара турара.
Бултка бэйэтин уолаттарын эрэ буолбакка, бырааттарын Павловтары, саһыл ферматын ыалларын Аргуновтар, Егоровтар уолаттарын, бырааттарын Лукиннары батыһыннара сылдьара. Кэлин бу уолаттар бары бултка умсугуйан туран сылдьар буолбуттара, убайдарыгар байанайдарын бэлэҕиттэн үөрэ-көтө махтанан туран бэрсэллэрэ. Максим Афанасьевич уолаттара кинини бултка баһыйбыттарыттан, умсугуйан туран бултуулларыттан, айылҕаҕа сылдьалларыттан астынара.
Төрөөбүт Харата сайдарыгар бэйэтэ тугу сатыырынан кыттара. Ол курдук олорор сиринэн үлэ саҕаламмытыгар баҕа өттүнэн зона оҕолоро уруоктарын ааҕар кэмнэрин биллэрэр былааҕын олбуорун иһигэр оҥорбута. Интернат уолаттарын батыһыннаран киллэрэн баанньыкка илдьэ барара. Онтон Ленинскэй зал тутулларарыгар араас стендэлэри оҥорууга киэһэ үлэтин кэнниттэн баран көмөлеһөрө уонна тугу хайдах оҥорбуттарын астынан туран кэпсиирэ. Кулуупка өрөмүөннүүр, үөһэ-аллараа тутар үлэ кинитэ суох барбат этэ. Кэргэнин үлэтэ таһаарыылаахтык барарыгар күүс-көмө буолара.
Максим Афанасьевич элбэх атастаах, доҕордоох этэ. Үгүс доҕотторо анаан-минээн хоно кэлэллэрэ. Саастарынан, социальнай балаһыанньаларынан араас дьону кытта табаарыстаһара. Кинилэр хайдахтарыгар болҕомтоҕо уурбат, доҕорум-табаарыһым диэбит киһитин хаһан да куһаҕаннык санаабат этэ. Хайдах да буоллахтарына, өрүү көмүскэһэн тахсара. Бииргэ үөрэммит атастарын наһаа истиҥник саныыра, көрүстэҕинэ наар үөрэ кэпсиирэ.
Максим Афанасьевиһы билэр дьоно бары дьээбэлээҕинэн ордук үчүгэйдик өйдүүллэр. Дьон болҕомтотун тардан, кинилэри күллэрэ слдьара. Кинигэни ааҕарын сөбүлүүр буолан, билбитин-көрбүтүн дьоҥҥо кэпсии сылдьара. Кэпсээнэ уксэ дьээбэлээх, күлүүлээх буолара. Бэйэтэ да кэрэхсэбиллээх кэпсээнньит этэ.
1985 с. ыарахан ыарыыттан өлбүтэ. Бэйэтин кэнниттэн 4 оҕону хаалларбыта. Кини аатын, хаанын билигин 4 оҕолоро, 4 сиэннэрэ салҕыыллар.
