Саввинова Аграфена Николаевна 1911 сыллаахха дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ. Кини Нотуора начаалынай оскуолатыгар Иркутскайтан кэлбит нуучча кыыһыгар Прасковья Львовна Баранкинаҕа үөрэммитэ. Онтон улаатан, 1928 сыллаахха хомсомуол кэккэтигэр киирбитэ. Бу кэмҥэ саҥа олоҕу олохтооһун үлэтэ бара турара. Аграфена Николаевна эдэр сааһа Сэбиэскэй былаас олохтонуутугар анаммыта. Хомсомуолга киириэҕиттэн ыла бу үлэҕэ күүһүн харыстаабакка үлэлэспитэ. 1930 сыллаахха кини холкуос саҥа тэриллиитигэр бастакынан үлэлэспитэ. Ол иннинэ оройуон үрдүнэн биир биэлсэр баарыгар, Аграфена Николаевна Какаалыырынан, Дьампанан, Нөөрүктээйинэн уонна Нотуораҕа сылдьан биэлсэр үлэтигэр көмөлөспүтэ. Хас биирдии ыалга киирэн: киһи хотоҥҥо сүөһүнү кытта бииргэ олоруо суохтааҕын, хас биирдии киһи туспа утуйар таҥастаах уонна туһунан соттордоох, аһыыр иһиттээх буолуохтааҕын туһунан өйдөтүү үлэтин ыытара. Ону таһынан биэлсэр суруйан хаалларбыт эмин дьоҥҥо биэртэлээн, эмтиир үлэҕэ кыттыһара. Ити кэмнэргэ кини Саввинов Афанасий Терентьевиһы көрсөн кэргэн тахсыбыта. Кинилэр эдэр саастарыгар хомсомуол путевкатынан Алдаҥҥа көмүс хостоо-һунугар ананан барбыттара. Ол кэмҥэ атынан эрэ сырыы баара, бэрт эрэйинэн Дьокуускайга өр айаннаан тиийэн баран, доруобуйаларынан сыыйыллан хаалбыттара. Дойдуларыгар төннөн тиийэн, дэриэбинэ олоҕор үлэлэһэн барбыттара.
Сэрии кэмигэр Аграфена Николаевна дьахталлары хомуйан, үтүлүк, бэргэһэ тигэн, фроҥҥа ыыталлара. Дьон ортотугар сэрии хаамыытын туһунан иһитиннэрии оҥороро. Кини кэнники олоҕо даҕаны барыта дьон туһугар анаммыта.
Оскуола мусуойун архыыбыттан
