Сэрии саҕанааҕы оҕолор убайдара, аҕалара сэриигэ хомуллан баралларын кытта кинилэр оннуларыгар илии-атах буолан үлэлээн барбыттара.       Ийэм Ульяна Ивановна кыһалҕалаах олоҕо эрдэттэн саҕаламмыта. Төрөппүт аҕата Лыглаев Иван Иосифович, Ытык Күөлгэ милиция начальнигынан үлэлии олорон Тааттага буолбут репрессияҕа түбэһэн хаайыллар. Суутугар тиийбэккэ өлөр. Ийэтэ Анна Тимофеевна Мярина киһи сэнээрэ, убаастыы көрөр дьахтара этэ диэн ахталлар. Кривошапкина Мария Евсеевна ис киирбэҕин, маанытын өйдөөн хаалбын ахтыбыта. Колодезникова Мария Сергеевна ахтарынан, Дабаччымаҕа Мэнэ Алдан  икки ардыгар күөл баар. Ол күөлэ аата Дуобайар Аана атаҕын сууммут күөлэ  диэн. Барар, кэлэн иһэн сынньана таарыйа суунан эрдэҕэ. Сэрии буолуон эрэ иннинэ ийэтэ кыайан оҕоломмокко ыарыы буолан ыарыылатан өлөр. Норуот өстөөҕүн оҕото буоларын ийэм кэлин билбитэ. Иитиэх аҕатын Данил Попов көрүүтүгэр 4-5 балта, быраата хаалаллар. Оҕо көрүүтэ, күөс буһарыы, таҥас сууйуу кырачаан хачаайы кыыс үрдүнэн этэ. Саамай ыарахан үлэтэ аҕаларын куул таҥаһыттан таҥаһын сууйуу этэ. Мөҕүллүөм диэн куттанара, сылайара. Хата саас Саһылтан эбэтэ сыарҕалаах ат ыыппыта. Айаҥҥа турунарыгар балта, быраата оҥой-соҥой көрөн туран хаалбыттара. Аҕалара утуйан сайыһа хаалбыта. Утуйа-утуйа айаннаан эбэтин аахха тиийбит. Син оҕо курдук көрүллэн сэргэхсийдэ. 1942 с. от ыйыгар дьон окко бэлэмнэнэ сырыттахтарына, таайдара Сэмэн, Иван, Яков фроҥҥа барар бэбиэскэни туталлар. Ийэм тыыга олорбут дьон көстүбэт буолуохтарыгар көрөн турбута. Мас, от хамсыырыттан, тыаһыттан куттана- куттана бугул тоһоҕото саайара,бугул аннын харбыыра. Кыра-улахан барыта кыайыы туһугар үлэлиирэ. Колхоз хотонугар  ынах, торбос аһатан, долборук харбаан, саах тарыйсан көмөлөһөрө. Итинник үлэлии сылдьар дьонно ол улахан суолталаах этэ. Дьиэтигэр эбэтэ күүтэрэ. Таайдара үлэ илин-арҕаа фроҥҥа түбэспиттэрэ. Тыыннаахтарын тухары суруйар этилэр. Яков Илиҥҥи фронтан суругун, хоһоонун быстала суох ыытара. Ийэтэ күүтэрин билэрэ. Сурук туттаҕына көрбүт, кэпсэппит тэҥэ буолара. 1943 с. Ивантан өлбүтүн туһунан хара сурук туппуттара. Эбэтэ ыарытыйан сыыйа суорҕан-тэллэх киһитэ буолар. Сиэнин Ульяны оһохтон хамсатын уматтарара. Бастаан мохуорканы тардарын сөбүлээбэт этэ, кэлин хаһан табах уматарын кэтэһэрэ. 1944 с.  өлөөхтөөбүтэ. Таайдарыттан Яков 1946 сайын эргиллибитэ. Кыайыы кэнниттэн кытыл айылҕата тупсан, колхоз үлэтэ күөстүү оргуйан, салгыы саҥа олох саҕаламмыта.

                                                                                                                                                              Ираида Кириллова, Мэҥэ-Алдан