Биһиги аҕабыт Михаил Николаевич 10 оҕолоох Уваровскай Николай Матвеевич уонна Екатерина Николаевна дьиэ кэргэнигэр 2-с оҕонон 1927 сыллаахха балаҕан ыйын 14 күнүгэр төрөөбүтэ. Бииргэ төрөөбүттэрэ атахтарыгар туралларыгар төрөппүттэригэр көмөлөһөн 7 сааһыттан сайын аайы от оттооһунугар оҕус сиэтэн үлэҕэ эриллэн улааппыта. 4-с кылааһы бүтэрээт колхоз үлэтигэр үлэлээбитинэн барбыта. Сэрии кэмигэр колхозтаахтары кытта тэҥҥэ тыылга үлэлээбитэ, Сталин мэтээлинэн наҕараадаламмыта. 1950-с сыллардаахха Советскай Армияҕа 3 сыл Хабаровскай кыраайга сулууспалаабыт.
Аҕабыт Михаил Николаевич 40 тахса сыл Ленин аатынан совхоз тыатын хаьаайыстыбатын салаатыгар – субан сүөһүгэ, кэлин ыанньык сүөһүгэ бостууктаабыта, сааһыран баран кыһынын тутуу биригээдэтигэр, сайынын от үлэтигэр үлэлээбитэ. Үлэтин киниискэтигэр биир эрэ суруйуулаах – Ленин аатынан совхоз рабочайа диэн. Коммунистическай үлэ ударнига, үлэ уонна тыыл ветерана этэ.
Аҕабыт ханна да үлэлээтэр үлэтигэр олус кыһамньылаах уонна бэриниилээх этэ. Биһиги оҕолор өйдүүрбүтүнэн, 60-с сыллардаахха субан сүөһүгэ бостууктаабыта. Ийэбит кэпсииринэн, аҕабыт көрөр сүөһүлэрэ саас-күһүн ыйааһыҥҥа туруордахтарына куруутун перевестаах буолаллар эбит, ол аата үлэһиттэр кыһынын хотоҥҥо үчүгэйдик көрүүлэрин-харайыыларын, аһатыыларын, онтон сайынын аҕабыт сүөһүлэрин сиртэн сиргэ көһөрө сылдьан мэччитэн аһатыытын түмүгүнэн үчүгэй көрдөрүү ситиһиллэрэ. Кэлин 70-80 сыллар ортолоругар диэри аҕабыт бостуугунан «Чэчир» фермаҕа үлэлиир кэмнэригэр кыһын сарсыарда 4 чааска турара, оһоҕун оттон, чэйдээн баран 5 чаас кэнниттэн үлэтигэр баран сыарҕаҕа от тиэйэрэ. Ол сылларга ыанньыксыттар биир фуражнай ынахтан 3000 тахса киилэ үүтү ыыллара, онон оройуоҥҥа 3 тыһыынчалаахтар кирбиилэригэр сылдьаллара. Ынахтарын аһатарын таһынан, сүөһүлэрин уулатара, сааҕын сыарҕаҕа тиэйэн таһаарара, сайынын сүөһүлэрин ыам икки ардыгар мэччитэрэ. Кини бостуугунан үлэлиир «Чэчир» ферматын ыанньыксыттара үрдүк көрдөрүүнү ситиһэллэрин «Ленинскэй знамя» оройуон хаһыатыгар куруутун суруйаллара. Бу коллектив үлэтин түмүгэ бостуук үлэтиттэн улахан тутулуктааҕын туһунан, уопсайынан, оччотооҕуга совхоз да оройуон да салалтата улахан болҕомтоҕо ылан бэлиэтээбэт этэ. Совхоз салалтата үлэ бастыҥҥарын мунньан совхоз киинигэр Павловскайга мунньахтыыра, бириэмийэлэри туттартыыра. Биһиги аҕабыт сыл аайы ыҥырыллан бириэмийэлэнэрэ, ол туоһутунан кини грамоталара, хайҕабыл суруктара кэпсииллэр.
Кэлин 80-с сыллар ортолоругар аҕабыт тутууга үлэлиир кэмигэр Ороссолуодаҕа кулууп, оҕо саадын дьиэлэрэ, отделение гараһа, сүөһү турар хотоно тутуллубута.
Төрөппүттэрбит чааһынай сүөһүнү тутар буоланнар, үлэлэрин быыстарыгар биһигини, оҕолорун, батыһыннара сылдьан сайынын моой оттууллара. Өссө ол оттообут отторун 50%-нын совхоз босхо тутан ылара.
Аҕабыт Михаил Николаевич ийэбитинээн Татьяна Григорьевналыын Ороссолуода бөһүөлэгин общественнай олоҕор актыыбынайдык кытталлара. Ийэбит партия чилиэнэ буолан партия алын сүһүөх тэрилтэтин сорудаҕынан арыгыны утары нэһилиэнньэҕэ өйдөтүү үлэтин ыытара, онтон аҕабыт спорка уонна уус-уран самодеятельноска Ороссолуода отделениетын, Ленин аатынан совхоз, Мэҥэ-Хаҥалас оройуонун чиэстэрин сүүрүүгэ, от хсуутугар элбэхтик көмүскээбитэ. Ол курдук аҕабыт совхозка, оройуоҥҥа күрэхтэһиилэргэ бэлэмнэнэр сбордарга сылдьара. 1980-с сыллар ортотугар ветераннар ортолоругар Орджоникидзевскай оройуоҥҥа ыытыллыбыт от охсуутугар республикатааҕы «Күүлэй күрэҕэр» бастаабыта, профилакторийга сынньанарга путевканан наҕараадаламмыта.
Биһиги төрөппүттэрбит бэйэ-бэйэлэрин өйөһөн-өйдөһөн, сирдээҕи дьолу томточчу билэн биһигини, 9 оҕолорун, иитэн-үөрэттэрэн, үлэһит оҥортоон, оҕолоро ыал буолан минньигэс сиэннэри, хос сиэннэри бэлэхтээннэр бииргэ кырдьан дьоллоохтук олорбуттара.
Аҕабыт Сон Михаил Николаевич 2007 сыллаахха 80 сааһын туолаары сылдьан быстах оһолтон бу олохтон суох буолбута.
Кыыһа Сон Маргарита Михайловна суруйда.
.
