Тохсунньу 24 күнүгэр Абый улууһун Ураһалах нэһилиэгэр Аҕа дойдуну көмүскээбит Улуу сэрии кыттыылааҕа, Ураһалаах нэһилиэгиттэн төрүттээх соҕотох буойун Николай Васильевич Стручков 1945 сыллаахха тохсунньу 24 күнүгэр сырдык тыына быстыбыт күнүгэр «Бойобуой уонна Үлэ Албан аатын болуоссатыгар» өйдөбүнньүк венок ууруута ыытылынна. Бу туһунан олохтоох култуура киинин дириэктэрэ, дьокутаат Мария Садовникова иһитиннэрэр.  

Өйдөбүнньүк күн мемориалга оскуола үөрэнээччилэрэ, актыбыыстар, олохтоохтор муһуннулар. Нэһилиэк баһылыга Майя Шкулева мустубут бар дьонугар эттэ: “Маннык бэлиэ күн, Саха Сиригэр Аҕа дойдуну көмүскээччи, Дойдубутугар Ийэ дойдуну көмүскээччи сылын чэрчитинэн Улуу кыайыыны уһансыбыт соҕотох буойуммут, кыргыһыы хонуутугар хорсуннук охтон сырдык тыына быстыбыт, сэрииттэн кыайыы өрөгөйүн тутан бу күҥҥэ тиийбэтэх  Николай Васильевич Стручкову ахтан-санаан, кэриэстээн муһуннубут.

Фашизмы кыайыы улуу норуот хорсун быһыытынан уонна бэйэни харыстаммат үлэтинэн ситиһиллибитэ. Биһиги Ийэ дойдубут чиэһин уонна тутулуга суох буолуутун көмүскээбит Ураьалаах нэһилиэгиттэн төрүттээх соҕотох буойуммут Николай Васильевич Стручков хорсун быһыытынан киэн туттабыт. Улуу Кыайыы туһугар туруулаһан, олоҕун толук уурбут хорсун-хоодуот саха уолун аата үйэлэргэ умнуллубатын.Аҕа дойду Улуу сэриитин туһунан кырдьыгы өрүү харыстыахпыт!”,  - диэн эттэ.

Ыспыраапка: Николай Васильевич 1917 сыллаахха Ураһалаах нэһилиэгин Саһыллаах учаастагар күн сирин көрбүт. Аҕата Василий Иванович Стручков уһуннук ыалдьан, 1926 сыллаахха өлбүт. Ийэтэ Стручкова Марфа Ивановна. Николай бииргэ төрөөбүт биир балтылааҕа.

Маҥнайгы кылааска үөрэнэ сылдьан, ийэлэрэ улаханнык ыарытыйан, кинилэри көрөр-харайар киһи суох буолан, оскуолаттан уурайарга күһэллибит, салгыы үөрэмэккэ хаалбыт. Ол да буоллар бэйэтин дьулуурунан ааҕар, суруйар буолбут.

Кинини биир дьикти идэлээх этэ диэн кэпсииллэрэ. «Сайын хастаммыт мас хатырыгар табаарыстарын суруйарга, сибээстэһэргэ үөрэтэрэ. Оччолорго чэрэниилэ суох буолан, кус, хабдьы хаанын, эбэтэр кыһыл отон уутун туһанара уһу», - диэн. Бу эмиэ туспа талаан, дьоҕур буоллаҕа.

Николай бииргэ төрөөбүт балтын көрөн-харайан, үөрэттэрэн, улэһит оҥорбут. Дьэ, ол эрэ кэннэ төрөөбүт дойдутуттан көһөргө быһаарыммыт. Ол курдук, 1935 сыллаахха Индигир өрүскэ маҥнайгы кэлбит борохуокка оробуочайынан үлэлии киирбит уонна икки сылынан, 1937 сыллаахха «Колхозник» борохуокка машиниһынан үлэлии сылдьан төрөөбүт сиригэр үктэммит.

Бу сылларга нууччалыы ааҕар, суруйар, холкутук кэпсэтэр буолбут. Онон кини Абый олохтоохторуттан бастакы өрүс үлэһитин быһыытынан биллэр.

1938 сыллаахха эмиэ куорат диэки барбыт уонна 1939 сыллаахха летчиктар үөрэхтэригэр киирбит. Ону сэргэ өрүс борохуоттарын механигар үөрэнэрэ. Ол сылдьан 1941 сыл бэс ыйын 26 күнүгэр Дьокуускайдааҕы военкомтан сэриигэ ынырыллыбыт.

Калининскай фронт 7-с гвардейскай дивизиятын 14 полкатыгар сулууспалаабыт. Гвардия сержана. Бастакы Прибалтийскай фроҥҥа сэриилэспит. Кыһыл сулус уордьанынан, хас да мэдээлинэн наҕараадаламмыт.

Абый улууһун үлэһит дьонугар анаан, сэриигэ кыайар иһин харыстаммакка үлэлииргэ ыҥырыы сурук ыыппыт.

Стручков Николай Васильевич 80 сыл анараа өттүгэр, 1945 сыл тохсунньу 24 күнүгэр Латвия Митавскай уездыгар Грабани хутор таһыгар геройдуу тыына быстыбыт. Онно кини көмүс уҥуоҕа уопсай көмүллүүгэ сытар. 

Галина Матвеева

ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ