Они сражались за Родину

 
 
Годы жизни: 1910-05.03.1971
Воинское звание: красноармеец

Ефремов Петр Петрович родился в 1910 году в местности Үчүгэй Үрэх Лягинского наслега Восточно-Кангаласского улуса Якутской области. Отец Ефремов Петр Иванович-Саахыма (1876-_). Родной брат Ефремов Семен Петрович (1917-1945) погиб на войне.

Петр Петрович учился в ликбезе, имеет 3 класса образования. Всю жизнь работал бухгалтером укрупненного колхоза им. В.П. Чкалова Лягинского наслега Амгинского района Якутской АССР.

В РККА призван 23.05.1943 Чурапчинским РВК, служил на Забайкальском фронте, г. Чолбойсан, Монголии, полевая почта 74972-А. Демобилизован в 1947 г.

Умер 05.03.1971 в уч. Ефремовка Амгино-Нахаринского наслега Амгинского района ЯАССР.

Жена Аграфена Васильевна, 9 детей. Дети, внуки и правнуки в живут в Амгинском, Усть-Алданском улусах и Якутске.

 

Сохранились письма Ефремова П.П. написанные отцу и племяннице Акулине:

 Бастакы сурук

 «Олус улаханнык саныыр балтым Акулина, мин ааппыттан приветтэ ыл уонна мин илиибин ыга тут!

Күндү балтым Акулина, эн суруккун үс сылы чугаһатар время устатыгар биирдэ ылбытым, ол время 6 ый ааста, ол да буолбутун иһин, эн суругуҥ миэхэ хаҥас түөспэр билиҥҥээҥҥэ дылы баар, ону өрүү ааҕабын уонна саныыбын, ол миэхэ улахан күндү суол, мин маннааҕы олохпор, ону мин умнуохпун сатаммат уонна умнуом да суоҕа. Мин здоровьям чааһа отто, билигин баарбын Монгол Народнай Республикатын сиригэр, манна биир туспа государство баһылыга Чойболсан диэн киһи төрөөбүт сирэ, ол иһин город «Чойболсан» диэн аатырар, мин баар сирим бу буолар.

Миигин кытта билэр киһим ким да суох, сахалар үгүстэр да, бары атын оройуон дьоно. Мин быйыл кыһын тыҥабынан ыалдьан госпиталга 45 хонукка сытан таҕыстым, онон здоровья соччо үчүгэйэ суох. Манна магазиҥҥа бары барыта баар, ол курдук товар арааһа, чай, табах, конфет, балык уонна атын үгүс.

Хаһан, ханна барар билигин биллибэт, саҥа бу кулун тутар 20 күнүгэр Верховнай Сэбиэт ыйааҕа таҕыста үһүс очередь 6 сыллаах төрүөҕү армияттан босхолуур туһунан. Онон баҕар быйыл дойдуга барыллыа диэн саныыбын.

Онон мин күндү балтым Акулина! Мин эйигин көрүөхпүн баҕарабын, ол баҕам хаһан эрэ туолуо дии саныыбын.

Акуша! Мин хаһан тиийиэхпэр дылы улаат уонна үөрэн, ол туһун мин баҕарабын, ону умнума. Акулина! Эн эһэҥ таҥаһын оҥорор буоллуҥ ини, мин оннук өйдүүбүн. Эн сүөһүгүн-малгын үчүгэйдик көр! Ол хаһан да наада буолуо. Эдьиийиҥ Дуня ханна барда? Коля, Павел төһө бэрткэ сылдьаллар? Убайыҥ Афанасий баар дуо? Ону кытта атын дьон төһө бэккэ олороллор? Ааныстаах ханна баалларый? Онон Акулина! Эн туох сонун-нуомас баарын суруй!

Мин көһүтүөм уонна көһүтүөм. Хааллым эн убайыҥ П. Ефремов.

 27.03.46 г. 2 ч.10 м. дня. г. «Чойболсан»

Полевая Почта 74972-А».

 

Иккис сурук

 Күндү аҕам Петр Иванович, балтым Акулина буолан мин ааппыттан приветта ылыҥ! Мин урут суруйарбыттан ордук уларыйыы суох. «Мин аҕам кэриэһин толордум» диэн кыра хоһоону ыытабын ону эһиги ааҕыҥ уонна сүтэримэҥ!

Мин аҕам кэриэһин толордум

Ыам ыйын сүүрбэ үс күнүгэр

Дойдубун көмүскүү барбытым.

Дойдубар куттал баар кэмигэр,

Илиибэр винтовка ылбытым.

Төрөөбүт эбэккэм киэҥ Амма,

Кэннибэр долгуйа хаалбыта.

Эдэркээн мичээрдиир кыыс ама,

Тапталлаах сүрэҕин туппута.

Төрөппүт күн аҕам барахсан,

Айхаллыы кэриэһин эппитэ.

Кыайыынан бархаран сатаран,

Дойдугар эргийээр диэбитэ.

Күн аҕам кэриэһин толордум,

Дойдубар эргийэр кыахтанным.

Махталбын ырыабар суруйдум,

Ол ону аҕабар анаатым.

***

Күндү күн чэлгийэ күөрэйэн,

Үөһэнэн мөлбөйө уһунна.

Кыайыыбыт биһиэнэ чэлгийэн,

Дьон-народ эйэҕэ тайанна.

Түөрт сыллаах Улуукан сэрииттэн,

Норуоппут кыайыыны ситистэ.

Улуукан Сталин сирдьиттэн,

Махталын норуоппут иһиттэ.

Эйэни үйэҕэ тутарга,

Биһиги дойдубут ылынна.

Күн сирин күндүтүн айарга,

Сүүһүнэн мөлүйүөн турунна.

***

Саныыбын төрөөбүт дойдубун,

Долгуйар сүүрүктээх Амманы.

Саныыбын олорбут хочобун,

«Төгүлтэ» хонуутун бу-маны.

Ахтабын төрөппүт аҕабын,

Тайахтаах кырдьаҕас бэйэтин.

Ахтабын холкуостаах Танябын,

Кыайыылаах эдэркээн үйэтин.

Ахтабын кыракый оҕобун,

Мин бэйэм соҕотох балтыбын,

Ахтабын ол-ону өрүүтүн,

Күн сирин күндүкээн ымыытын.

Күн аҕам кэриэһин толордум,

Дойдубар эргийэр кыахтанным.

Махталбын ырыабар суруйдум,

Ол ону аҕабар анаатым.

 19.30.03.46 г. г. Чойболсан.

 Хааллым приветы кытта П. Ефремов

10 апреля 1946 г. 2 ч. 20 м. ночь, полевая почта 74972-А».

 

Зоя Петровна Охлопкова,

Депутатскай, 2009

Годы службы: 23.05.1943-1947
Место рождения: местность Үчүгэй Үрэх Лягинского наслега Восточно-Кангаласского улуса Якутской области.
Место призыва: Лягинский наслег Амгинского района ЯАССР, Чурапчинский РВК
Место службы: Забайкальский фронт, г. Чолбойсан, Монголия, полевая почта 74972-А
Боевые награды: неизвестно
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ