˗ Ваня! Ва-ня! – киһи уйулҕатын көтүтүөх айылаах ынырык хаһыы олох субу чугас иһилиннэ. Младшай сержант Иван Михайлович сүрэҕэ эмискэ мөҕүл гына түстэ, куйахата дырылаабытынан барда. Доҕоро Кирилл Мельников өстөөх буулдьатыттан табылыннаҕына, кинини ыҥырыах буолбута. Доҕордуулар ити курдук бэйэ-бэйэлэрин, өскөтө бааһыран оҕуннахтарына, сэрии толоонуттан таһаарсарга хардарыта тылларын биэрсибиттэрэ.Ытыс таһынар ыас хараҥа. Арай фашистар инчэҕэй эттээҕи булбатах буулдьалара кыһыыларыттан кыланан ааһаллар. Онтон-мантан иҥсэлээх уоттар төлүтэ көтөн тахсан субуруҥнаһаллар. Иван хаһыллыбыт ханааба устун ити үлүгэрдээх ынырык уот курбууну аннынан табаарыһын хаһыытын хоту эмиэ да тиэтэйэр икки, эмиэ да өстөөх буулдьатыттан саһар, сэрэнэр икки ардынан харбыаласта. «Арааһа, Кирилл Мельников эмиэ бу ханааба устун баран иһэн табыллыбыт быһыылаах», – диэн саныы-саныы, көлөһүнэ сирэйигэр сарт түһэн, иннин диэки дьулуруйда. Ол истэҕинэ эмискэ хаҥас атаҕын өстөөх миинэтэ үлтү тэбэр. Иван төбөтүнэн таҥнары хойуостаммытынан охтон түһэр. Хаҥас атаҕа адьаһын тугу да билбэт буолбут. Арай кулгааҕар ханна эрэ ыраах уу сүүрүгүн курдук тыас чуллугуруура иһиллэр. Төһө өр сыппыта буолла, арай биирдэ өйдөнөн кэлбитэ, санитар үлтү барбыт хаҥас уллуҥаҕын сототугар сыһыары тутан маарыланан суулаан эрийэн эрэр эбит. Онно көрбүтэ хаҥас атаҕа аҥардас биир иҥиириттэн эрэ иҥнэн хаалбыт.˗ Быһан кэбиһиҥ, – диэн кини санитарга, ынчыктыырын кыатана сатыы-сатыы этэр.
˗ Суох, сэрии толоонугар операция оҥоһуллара көҥүллэммэт.
... Ити курдук Иван Михайлович Колодезников Латвия сиригэр ыараханнык бааһырбыта. Бу 1944 сыл балаҕан ыйын 5 күнүгэр этэ. Онтон хонуутааҕы санчааска аҕалан, атаҕын тобугун аллараа өттүнэн быһан кэбиспиттэрэ.1945 сыл муус устарга госпиталтан баттыктаах тайаҕынан тахсыбыта. Онтон саас төрөөбүт Сахатын сиригэр төннөн кэлэн, сайын Саха государственнай музыкальнай театрын студиятыгар үлэҕэ киирбитэ. Онтон студия сабыллыбытын кэннэ, 1946 сыллаахха Саха сиринээҕи кинигэ издательствотыгар үлэлээбитэ. 1954 сыллаахха республикатааҕы типография салалтата кинигэ хахтыыр сыахха начаалынньыгынан ылбыта. Кэлин хаһыаты бэчээттиир сыахха маастардаабыта. Билигин ити сыахха ретушер.Иван Михайлович 1949 сылтан ССКП чилиэнэ, 1963 сылтан коммунистическай үлэ ударнига. Кини ханна баарын тухары общественнай үлэттэн арахсыбат. 1945 сылтан 1954 сылга диэри ЫБСЛКС маҥнайгы сүһүөх комсомольскай тэрилтэтигэр секретарь, обкомол уонна горкомол хас да сыл устатыгар чилиэнэ, пропагандист. 1954 сылтан ыла профсоюз олохтоох комитетын бэрэссэдээтэлинэн, партбюроҕа секретарынан уонна чилиэнинэн хаста да талыллыбыта. Культура профсоюһун обкомун президиумун чилиэнинэн, ССКП горкомун чилиэнинэн эмиэ хаста да быыбардаммыт. Маны таһынан үлэһиттэр депутаттарын Дьокуускай куораттааҕы Советын депутатынан хас да ыҥырыыга үлэлээбит. Дьокуускай куорат народнай суутун сэтээтэлэ. Кини итинник үгүс общественнай үлэтигэр хаһан да киэптэппитэ көстүбэт. Хата, өрүүтүн саҥаны тэрийсэ, дьаһайса сылдьар. Оттон тустаах үлэтигэр эмиэ кыһамньылаах. Куруутун бастыҥнар кэккэлэригэр иһэр. Тохсус пятилеткатын ааспыт сыл алтынньыга түмүктээбитэ даҕаны итини туоһулуур.Иван Михайлович Албан аат III степенэ орденнаах, хас да мэтээллэрдээх, элбэх грамоталаах, Хайҕал суруктаах. Киһи быһыытынан сэмэйинэн уонна сымнаҕаһынан үгүс киһини ордугурҕатар үтүө майгылаах. Кэргэнэ – республика биир биллиилээх ырыаһыта Марфа Васильева. Бу – музыкальнай дьиэ кэргэн. Иван Михайлович бэйэтэ эмиэ бэртээхэй ырыаһыт. Леонид Попов «Ыраах Дьааҥы уҥуор» диэн ырыатын, бука, үгүстэр билэллэрэ буолуо, оттон ырыа мелодиятын автора – кини. Уоллара Валера, кыыстара Валя Москваҕа Чайковскай аатынан консерваторияҕа иккиэн төрдүс курска үөрэнэллэр.
Ефрем Парников, «Кыым» хаһыат, 25.04.1975//«Сырдаабыппыт –сырдык, сылаас өйдөбүлбүт” (хомуйан оҥордо С.А.Винокурова), -Дьокуускай, 2017 с., 97-98 стр.
