Они сражались за Родину

 
 
Годы жизни: 1926-1986
Воинское звание: рядовой

1926 сыллаахха Мэҥэ-Алдаҥҥа төрөөбүтэ. 1944 с. армияҕа ыҥырыллыбыт. Үөрэҕэ 5 кылаас. Армияҕа барыар диэри колхозка үлэлээбит. Забайкальскай байыаннай уокурукка сулууспалаабыт. Японияны кытта сэрии кыттыылааҕа. Сэрииттэн "Японияны кыайыы иһин" мэтээллээх. 1950 с.демобизилизацияламмыт. Армияттан кэлэн баран, нэһилиэккэ маҥнайгы тракторист буолбут. Кэлин райтопка үлэлээбит. 1986 с. ыалдьан өлбүт. 

/Д. Томтосов. «Мин мантан сэриигэ барбытым…», -Дьокуускай, 2005 с., 75-76 стр.)

Эһэм  Герасим Илларионович Кривошапкин 1902 с.т. Саһыл нэһилиэгиттэн Елизарова Мария Евсеевны кэргэн ылан, Уот Сиэбиккэ ыал буолан оҕо-уруу тэнитэн, сүөһү ииттэн олорбуттара. Тэлгэһэтин иһигэр быраатынаан 11 оҕо оонньуура, илии-атах буолан дьонноругар көмөлөһөллөрө. Үөрэҕэ да суох буоллар сэрии иннинэ нэһилиэк Сэбиэтин бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит. Олус көхтөөх, үлэһит киһи эбит. Эмискэ этиҥ этэринии сэрии дорҕооно Мэҥэ-Алдаҥҥа кэлбитэ.Эһэм  от ыйын 7 күнүгэр 1942 с . оҕотун курдук ииппит быраатын Гаврилы (1918 с.т.), улахан уолун Иллариону кытта  уоттаах сэриигэ барбыта. Эһэм 1942-1944 сс.үлэ фронугар түбэспитэ. Ыалдьан төннөн кэлбитэ. Быраата Ганя 1943 с. бааһыран кэлэр уонна ылбыт бааһыттан  1945  с. өрүттүбэккэ өлөр. Уола Илларион 1944 с. ыараханнык бааһыран Курскай уобалас, Троицкай бөһүөлэгэр көмүллүбүтэ. Эһэм  Герасим Илларионович фронтан төннөн  кэлбитигэр чороччу улаатан эрэр уола Егор, 12 саастаах уола Ким, 7 саастаах  кыыһа Натааһа баара. Кэлин сүрэхтэрин бааһын оһордон Полина диэн кыыстаммыттара. Сэттэ оҕолоро хоргуйан, ыалдьан, муунан өлбүттэрэ. Аҕам уйадыйан туран биирдэ кэпсээбитэ: аччыктаан ыалга тиийбит, кинилэр Сибииктэлээххэ олороллоро. Кийиит алаадьы буһара сылдьар,  кыыһа алаадьы сии олороро үһү. Санаатахпына, ол алаадьы сыта билигин да кэлэр диэн балыыһаҕа сыттахпына кэпсээбитэ. Ол саҕана  аҕабыт Ким кутуйах хасааһын хостоон Афанасий Федотовичка  түбэспит. Ол куттаммыт хараҕын күлэ-күлэ кэпсээбитэ оҕонньор...Ити түгэннэри санаатахпына хараастан ылабын, хараҕым уута кэлэр.Эһэм бөдөҥ-садаҥ, дьиэ тутуутугар ыҥырыыга сылдьар этэ.  Аны булчут бэрдэ. Туһаҕынан куобах бөҕөтүн бултуура. Улахан кыыһыгар маанылатан, өйөһөн олорон күн сириттэн барбыта.   1944 с.  18 сааһын туолбут сытыы-хотуу, турбут-олорбут уола Егор  (1926 с.) Илиҥҥи фроҥҥа япон самурайдарын утары сэриилэһэ барар. Өстөөхтөрү сыыспакка ытан, сымсатык ыстыыгынан киирсэн, ханнык баҕарар балаһыанньаттан кыайыылаах, булугас өйдөөх буолан, элбэх киһини тыыннаах ордоллоругар көмөлөспүтэ диэн Таатта Ытык Күөлүгэр олорор сэрии  ветерана ахтан аһарбыт  этэ. Егор(аҕам убайа)  билэр дьон Баайыска, нууччалар Баюшки дииллэрэ. Ити аата бэйэтигэр барсар курдуга. Сырдаабыт учаастагар ыал буолбакка, Атаковтар уолбут диэн ахталлара. Уолбут кыраһыыммытыгар лампа аҕалбыта  дэһэллэрэ. Уоллара тыыннааҕар кэлэ-бара сылдьан көмөлөһөрө.Баайыска хаһан да кыыһыра сылдьарын көрбөтөҕүм. Үөрэ-көтө, ылса-бэрсэ, оҕону оҕо, куруук көмөлөһө сылдьаркиһи этэ. Дэлэҕэ кыра балтыларым Баайысканы «паапа гына ылбатаххыный” диэн төрөппүттэрин күллэрбиттэрэ. Сороҕор үтүө киһи кылгас олоҕу олорор дуу диэхпин баҕарабын.  Сэрииттэн  «Японияны кыайыы иһин»  мэтээллээх эргиллибитэ. 1950 с.демобилизацияламмыт. Армияттан кэлэн баран, нэһилиэккэ маҥнайгы тракторист буолбут. Кэлин райпоҕа үлэлээбитэ. 1986 c. ыалдьан өлбүтэ.Сэрии, тыл ветеранын туһамматаҕа. Билигин элбэх оҕото, сиэннэрэ кини олоҕун салгыыллар.    Баайыска  соһуччу көрсүһүүтэ киинэҕэ көстөр хартыынаны санатар. Ол маннык. 1950 с. 24 саастаах  Баайыска ытыы турар нуучча кыыһын көрөн кэпсэппитэ. Саха сиригэр медсестранан үлэлии баран иһэр, хаайтарбыта ый буолбут кыыс эбит. Усть-Куттан Иркутскай уобалаһыттан  теплоход илдьэр эбит. Наар фронтовик-саллааттар киирэллэр эбит. Биһиги манна муунан турбатах ылбыт да сиэппит уонна кэргэним диэн киллэрбит. Дьокуускайы булларар, олохтуур. Ону мин аҕам ыалдьан көрдөрө куорат балыыһатыгар 35 сыл буолан баран көрсөллөр. Аҕам  нуучча дьахтара Георгий диэн ынырар эбит. Сүтүгүн булбут курдук үөрүү  бөҕөтө буолбут. Сыллаһыы-уураһыы бөҕөтө диэн аҕам ахтара. Наһаа күндүтүк санаан, махтанан 60 саастаах оҕонньору биллэҕэ. Ираида Кириллова, Мэҥэ-Алдан

Годы службы: 1944-1950
Место рождения: с.Мегино-Алдан Томпонский район
Место службы: Забайкальский военный округ
Боевые награды: медаль "За победу над Японией"
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ