Кини кытаанах, эриирдээх-мускуурдаах олоҕу олорбута. Оҕо, эдэр эрдэҕиттэн тыа сирин үлэтигэр сыстыбыта. Холкуоска, сопхуоска араас үлэҕэ хотуулаахтык үлэлээбитэ. Күүстээх-уохтаах, кыанар киһинэн биллэрэ. Холкуос сорудаҕынан үгүс сылларга Ааллаах Үүн, Охотскай Перевоз туһаайыыларынан бириискэлэргэ таһаҕаһы таһыыга сылдьара. Ол курдук, сэрии маҥнайгы сылларыгар уонна сэрии кэнниттэн Ааллаах Үүн бириискэлэригэр таһаҕаһы таһыыга 10 сыл биригэдьииринэн, сирдьит буолан, дьонун атаҕастаппакка, этэҥҥэ сылдьыбыттарын айанньыттар махтанан ахталлара. Араас уустук күҥҥэ-дьылга, усулуобуйаҕа ханнык да моһоллору эрдээхтик туоруура, бииргэ сылдьар биир дойдулаахтарыгар хахха-дурда буолара.

1943 с. аармыйаҕа ыҥырыллыбыта. Ол кэмҥэ атаҕа ыалдьан, Монголияҕа үлэ фронугар хаалларбыттара. Хас да буолан, фроҥҥа барыахтаах аттары аһатан, вагоннарга уган, сэриигэ атаараллар эбит. 1945 с. 851-с стрелковай полкаҕа анааннар Япония сэриитигэр Хингаҥҥа ыыппыттара. Онно да чиэстээхтик сулууспалаан, «Японияны кыайыы иһин» мэтээллээх. 1946 с. дойдутугар эргиллэн, холкуоска, сопхуоска күүһүн харыстаабакка үлэлээбитэ. Үчүгэй болуотунньук, дьиэ тутааччы, бааттаах балыксыт этэ. Сылгылары үчүгэйдик тутан, көрөн-харайан, 1976 с. Бүтүн Сойуустааҕы норуот хаһаайыстыбатын ситиһиилэрин быыстапкатын кыттыылааҕа буолбута.  «Аҕа дойду Улуу сэриитин сылларыгар килбиэннээх үлэтин иһин” мэтээлинэн наҕараадаламмыта.

Никита Николаевич киэҥ-холку көҕүстээх, сэмэй, холкуос уопсай дьыалатыгар бэриниилээх үлэһит этэ.