В тылу ковали Победу

 
 
Годы жизни: 24.09.1924-06.02.2015

Башарина Параскевья Михайловна 1924 сыллаахха Таатта Баайаҕатыгар Чыллахы диэн сиргэ Степанида Ивановна Андросова, Михаил Петрович Башарин дьиэ кэргэҥҥэ иккис оҕо буолан күн сирин көрбүтэ. Бииргэ төрөөбүт бэһиэлэр этэ: Василий, Параскевья, Поликарп, Клара, Ева. 1931 сыллаахха аҕалара күн сириттэн күрэнэн, ийэлэрэ быыкаайык оҕолордоох огдообо хаалар.

Эбэбит Бороскуобуйа сааһыран олорон сэрии сылларын туһунан кэпсиирэ:  “Мин 1941 сыллаахха 7 кылааһы бүтэрбитим. Ол сыл учуутал буолар баҕа санаабытын толороору, учуутал үөрэҕин баһылаары, Попова Анна Васильевналыын Чурапчы диэки сыарҕалаах оҕуһунан айаннаатыбыт. Оҕуспутун сурдьум Поликарп көлөлөөн иһэр, биһигини илдьээт төннүөхтээх. Аара оҕуспут уулуур  уута суох буолан эрэй бөҕөнү көрдүбүт. Суолбутун билбэппит, ыаллартан ыйыталаһан, ыйдаран, Чурапчыны дьэ буллубут. Экзамен туттаран үөрэнэр буоллубут. Тохсунньуга дылы үөрэнэн баран, дэлби хоргуйан, ыалдьан төннөн кэлбитим.

1942 сыл сааһыгар кииринньэҥ аҕам Христофор Карпович Луковцев сэриигэ ынырыллан, “Сана олох” колхоз маҕаһыыныгар кини оннугар миигин, 17-лээх кыыһы, продавеһынан ылбыттара. Бастаан утаа суоту сатаан тардыбат этим, онтон син сыстан, үөрэнэн, үлэбин сөбүлээбитим.  Онон, учуутал буолар ыра санаабын сэрии туора соппута.

Сурдьум Поликарп 18 сааһын туолуута, 1944 сыллаахха, бэбиэскэ тутан, Илин границаҕа Япония утары сэриилэһэ барбыта.

Кииринньэҥ аҕам Христофор Карпович 1946 сыллаахха сэрииттэн эргиллибитэ, сурдьум 1950 сыллаахха дойдутун булбута. Таайым Андросов Иван Дмитриевич 1942 сыллаахха фронтан илиитэ бааһыран кэлбитэ.

Ийэм бииргэ төрөөбүт убайа Андросов Иван Иванович II, эһээм ииппит уола Башарин Василий Игнатьевич уонна таайым Андросов Иннокентий Дмитриевич сэрии толоонуттан төннүбэтэхтэрэ. ”

Параскевья Михайловна  сүрэҕинэн сөбүлээн,  1945 сыллаахха Чахов Алексей Афанасьевичка кэргэн тахсан, биир уол оҕону төрөтөр. Уоллара иккилээҕэр Алексей тыҥа ыарыыта буолан өлөн хаалар. Иккиһин Андросов Афанасий Николаевичтыын холбоһон, 7 оҕоҕо кун сирин көрдөрбүтэ. “Оҕолорбун күүһүм кыайарынан үөрэттэрэ сатаабытым, бары араас идэлээхтэр. Бэйэм 67 сааспар диэри улэлээбитим,” - диирэ Параскевья Михайловна.  Оҕолоро билигин республика араас муннугар дьиэ-уот тэринэн олороллор, элбэх сиэн эбээ сылаас илиитигэр угуттанан улаппыта.

Параскевья Михайловна өр кэмҥэ Баайаҕаҕа маҕаһыынна продавеһынан, сэбиэдиссэйинэн, араас сылларга интернат сэбиэдиссэйинэн, оскуолаҕа техүлэһитинэн,  детсад дворнигынан, кэнники Мэҥэ Хаҥаласка “Манчаары”  кинотеатрга контролерунан үлэлээбитэ. Сэрии сылларыгар таһаарыылаах үлэтин иһин “1941-1945 сылларга үлэҕэ килбиэнин иһин” мэтээллээх, өр сылларга сыралаах үлэтин  түмүгэ  - “Үлэ ветерана” мэтээллээх, ону таһынан “Материнская слава” орден, “Медаль материнства”, “Таатта улууһун Ытык Кырдьаҕаһа” диэн наҕараадалардаах.

Ийэбит, эбэбит Параскевья Михайловна асчыт, иистэнньэҥ бэрдэ этэ, элэккэй майгылааҕа, наар ырыа-тойук аргыстааҕа. Сиэннэригэр сахалыы ырыа үөрэтэрэ бу баарга дылы. Сааһыран олорон туос иһити тигэрэ, кэнники хоһоон суруйуутунан дьарыктаммыта.

2015 сыллаахха, 90-ус хаарыгар уктэнээт, ыарахан ыарыы ылан, орто дойдуттан бараахтаабыта. Параскевья Михайловна олорбут олоҕун оҕолоро, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ салгыыллар.

Место рождения: Баягинский наслег Таттинского улуса
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ