В тылу ковали Победу

 
 
Годы жизни: 1918-1975

Тарабукина  (Дедюкина) Аграфена Прокопьевна 1918 сыллаахха Таатта оройуонун Уус Таатта  нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Бииргэ төрөөбүт быраата Дедюкин П.П. сэриигэ толоонугар сураҕа суох сүппүтэ.  Дьокуускайдааҕы  фельшдерскэй-акушерскай училищены бүтэрбитэ.  Үөрэҕин бүтэрэн баран Верхоянскайга анаммыта.  1938 с. Слепцов Гавриил Даниловичка  кэргэн тахсыбыта. Эдэр дьон Аҕа дойду сэриитин кэмигэр Анаабырга үлэлээбиттэрэ. Түөрт оҕотун Анаабырга оҕоломмута: 1939 с. –Вячеслав, 1941 с.- Светлана, 1943 с.- Валерий, 1945 с.-Маргарита төрүүллэр..Дьиэ үлэтин быыһыгар кэргэнигэр көмөлөһөрө. Укуол  биэрэрэ, биинтэ, таҥас сууйара. Дьиэ кэргэнинэн 1947 с. Анаабыртан Тааттаҕа, 1950 с. Ударникка көһөн кэлбиттэрэ.    1947 сылтан Уолбаҕа ФАП тэриллибитэ. Манна 1947-1949 с.с. сэбиэдиссэйинэн Гавриил Данилович Слепцов, акушерканан кини кэргэнэ Тарабукина Аграфена Прокопьевна үлэлээбиттэрэ.      Өрүү  үөрэ-көтө сылдьара. Кырдьаҕас дьоҥҥо үтүө сыһыаннааҕа. Асчыт бэрдэ этэ. Сайын пионерскай лааҕырга асчытынан  үлэлиирэ.  Ыаллара туус, чэй көрдөөтөхтөрүнэ  куруук бэрсэрэ. Иллэҥ кэмигэр уус-уран самодеятельноска кыттара, сааһыран баран уопсай субботниктарга үөрэ-көтөсылдьара.  Биэнсийэҕэ тахсыар диэри Томтор маҕаһыыныгар харабы-лынан үлэлээбитэ. Уон оҕоломмута. Элбэх оҕолоох ыал хаһаайката, 1-2-3 степеннээх “Материнская слава” бэлиэнэн наҕараадаламмыта.  “Олох түргэнник сайдар. Ол курдук сыллар илим хотоҕоһун  курдук субуллан ааһаллар. Оруобуна 60 сыллааҕыта, биһиги кыракый дэриэбинэбитигэр «биэлсэр иһэр үһ ү»,- диэн сурах тэлийэ сүүрдэ. Оннооҕор биһиги кулгаахпытыгар киирдэ. Хас да оҕолоохтор үһү, ону тоһуйа хас да атынан барбыттар диэн. Кириэс-Халдьаайы Ударниктан балтараа көстөөх сир. Улукуччу диэн от үрэх туорааһыннаах. Хас да үрүйэни туораан, хас эмэ чааһынан айаннаан кэлэҕин. Онон хас эмэ чаас айаннаан, киэһэ букатын хойут кэлбиттэрэ. Ол да буоллар саҥа биэлсэри көрөөрү балай да киһи баара. Мин эмиэ ийэбин кытары барсыбытым. Түөрт оҕо баар этэ. Оҕолор оонньуурдарын биир сиргэ уурталыы сылдьаллара. Аан бастаан хотуобай оонньуурдары онно көрөн, олус диэн сөхпүтүм, ымсыырбытым. Оччолорго электричество диэн суох, чүмэчи эрэ. Онон дьиэ иһэ борук-сорук. Мин ийэм ырбаахытын тэллэҕиттэн тутуһа сылдьабын, тардыалыыбын (оонньуурдары чугаһаан көрөөрү). Ийэм атын сиргэ бараары гынар. Мин ырбаахытыттан тардыалыыбын. Онтон хантас гынан көрбүтүм: төрүт да атын дьахтары тардыалыы турар эбиппин. Били саҥа кэлбит биэлсэр кэргэнэ эбит. Соһуйан, ийэбин сүтэрэн ытаан тоҕу бардым. Тетя Груня (кэлин билбитим) сүрдээх наҕыл  куолаһынан : «Тоойуом, ытаама, ийэҕиҥ сүтэрдиҥ дуо? Булуохпут», - диир  уонна сымнаҕас илиитинэн төбөбүн имэрийэр. Дьэ, итинник Силэпсиэп биэлсэрдээҕи кытта билсэн турабын», - диэн Кириэс-Халдьаайы олохтооҕо  Егоров Егор Егорович ахтан суруйбута. «Гавриил Даниловичтаах  Ударникка үлэлиир кэмнэригэр түөрт оҕолоохторо.  Кини эйэлээх дьиэ кэргэн аҕата этэ. Айылҕаҕа бултуурун, сир астыырын сөбүлүүрэ. Бөһүөлэккэ кэллэхпитинэ, кинилэргэ чэйдээн ааһарбыт. Олоҕун аргыһа Груня минньигэс астаах, чэйин наар тута сылдьар ыалдьытымсах хаһаайканан биллэрэ. Ханнык баҕарар киһини чэйдэппэккэ таһаарбаттара. Маны таһынан, ыал аҕата олус үчүгэйдик ыллыыра», -  диэн Үөгэн олохтооҕо  Евдокия Андреевна Бурцева II ахтара.  “Кэргэнинээн Аграфена Прокопьевналыын дьиэтигэр-уотугар наһаа боростуой, ыалдьытымсах дьон этилэр. Кинилэргэ үгүстүк сылдьар-хонор этим. Сороҕор Хаандыгаттан түүн да кэллэххэ үөрэ-көтө көрсөллөрө. Бэйэлэрэ элбэх оҕолоох ыал этилэр.  Билигин оҕолоро бары үлэһит, сааһырбыт ыаллар. Биир кыыһа Маргаритиа Гаврильевна аҕатын туйаҕын хатаран эмчит идэтин ылан үлэлээбитэ, билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Онон Гавриил Даниловичтаах олохторо оҕолорунан, сиэннэринэн, хос сиэннэринэн салҕанар» (Надежда Иннокентьевна Яковлева, үлэ тыыл ветерана, СР доруобуйатын харыстабылын туйгуна, 2004 с.)  Аграфена Прокопьевна 1975 с.сэтинньи 29 күнүгэр ыалдьан өлбүтэ. Кириэс-Халдьаайыга Хондуудай диэн  сиргэ көмүллэн сытар.

 Сиэнэ Елена Винокурова, Хаандыга бөһүөлэгэ

 

 

Место рождения: с.Усть-Татта Таттинского района
Боевые награды: знак "Материнская слава" 1-2-3 степени
ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ